De Regenboog Groep telt zo’n 900 vrijwilligers die kwetsbare stadsgenoten bezoeken om de eenzaamheid te doorbreken, te helpen met thuisadministratie, te coachen of als buddy bij psychische problemen of verslaving. Wat doen de vrijwilligers in tijden van Corona?
Nu veel mensen noodgedwongen thuis zitten blijkt er meer behoefte te zijn aan contact dan gewoonlijk. Mensen die toch al een klein netwerk hebben worden hard getroffen door de Coronamaatregelen. De beperkte sociale contacten die ze hadden zijn vaak gestopt en de eenzaamheid is daardoor voor hen éxtra voelbaar.
Lennaert Kiemeneij is programmacoördinator van de Informele Zorg, de afdeling waar alle vrijwillige maatjes, buddy’s en coaches onder vallen. Hij en zijn team zetten alles op alles om hun werk door te laten gaan of zelf iets extra te doen. De noodzaak was immers zelden zo duidelijk. Lennaert: “Onze eerste zorg is dat we weten hoe het met onze deelnemers en vrijwilligers gaat. Dat stelt ons wel de vraag: ‘hoe kunnen we contact houden om het welzijn in de gaten te houden’?”
Kwetsbaar in spannende tijden.
Het gaat vaak om meer dan eenzaamheidsbestrijding. Voor de coronauitbraak werkten veel deelnemers aan herstel of hun persoonlijke groei. Dat deden ze met behulp van gesprekken, dagbesteding en andere trajecten. Lennaert: “Nu die zorgvuldig opgebouwde ondersteuning ineens wegvalt is, is de confrontatie hard. Het gevaar van terugval in middelengebruik of psychische ziekten is dan groot. Dat is natuurlijk enorm zonde. Wij doen ons uiterste best om dat te voorkomen.”
Niet alleen hulp en dagbesteding valt weg, veel voorzieningen zijn gesloten of slechts beperkt open. Lennaert: “We krijgen vragen van mensen die niet terecht kunnen bij bijvoorbeeld de schuldhulpverlening. We doen ons best om hen dan te ondersteunen.” Tot vorige week werden mensen nog uit hun huis gezet, terwijl ze nergens terecht konden voor hulp. Deurwaarders doen echter nog steeds wél hun werk. Lennaert: “De paniek bij de schuldenaar is dan natuurlijk groot. Ook dan doet De Regenboog wat ze kan. We hebben natuurlijk niet overal antwoord op, maar proberen samen met onze vrijwilligers rust terug te brengen en deuren te openen. De rust bewaren is een grote extra uitdaging voor de vrijwilligers.”
De vraag groeit
De coronauitbraak en de beperkingen hebben onverwachte gevolgen. Mensen die gevoelig zijn voor angst durven nu helemaal de deur niet meer uit. Lennaert: ”Een deelnemer had een vriezer vol pizza, maar die voorraad is nu op. Ze durft de straat niet op om nieuwe te halen, uit angst voor een besmetting”. Ook onderlinge spanningen binnen huishoudens kunnen soms flink toenemen, nu partners veel samen thuis zijn. Lennaert: ”We merken dat aan een toename in de meldingen van huiselijk geweld. De professionele ondersteuners van de vrijwilligers houden daar rekening mee”.
Anders werken
De vrijwilligers en de coördinatoren doen er alles aan om de continuïteit te behouden, waar de omstandigheden ons dwingen om anders te werken. Lennaert: “Daar maken we grote stappen in. Kennismakingsgesprekken zijn nu meestal telefonisch en vrijwilligers en deelnemers worden zo ook aan elkaar voorgesteld”. Trainingen worden zoveel mogelijk online gegeven zodat startende vrijwilligers toch goed voorbereid zijn. Dat kan mede in samenwerking met de Vrijwilligersacademie die al experimenteerde met online trainingen. Lennaert: “Ik ben heel blij dat onze vrijwilligers beschikbaar zijn en blijven voor onze deelnemers”.
Nieuwe initiatieven
De situatie levert ook mooie nieuwe initiatieven op, die bij De Regenboog in vruchtbare aarde vallen. Zo is het team van Lennaert een “belpoule” gestart. Daarin zitten 70 vrijwilligers. Die nemen contact op met mensen die nog geen maatje hebben of om andere reden wat extra aandacht nodig hebben. Ze bieden een luisterend oor en houden een vinger aan de pols. Er komen ook praktische vragen binnen bij de belpoule, zoals hulp bij het boodschappen doen. Er is zelfs telefonische bijles gegeven, aan kinderen van statushouders, voor wie de situatie extra lastig is. Gelukkig willen veel vrijwilligers iets extra’s doen.
Sommige ideeën lijken klein, maar zijn toch heel waardevol. Zo speelt een vrijwilliger met zijn deelnemers Wordfeud (online scrabble). Via de chatbox op het spel wisselen ze korte berichtjes uit. Dat er af en toe iemand aan je denkt maakt een groot verschil. Juist nu.
Ook als vrijwilliger aan de slag via De Regenboog Groep? Word vrijwilliger.