placeholder

Zonder regelmaat glij ik weg

Geplaatst op 19 oktober 2020

Wie niets om handen heeft, gaat malen. Dit geldt in het bijzonder voor mensen die gevoelig zijn voor psychische aandoeningen, zoals een depressie.

In Amsterdam maken zo rond de vierduizend mensen aanspraak op dagbesteding vanuit de Wmo. Een deel van hen heeft een ggz-achtergrond en komt moeilijk aan betaald werk. Elza (51) bijvoorbeeld. Ze schrijft braaf sollicitatiebrieven, maar zegt zelf dat geen enkele werkgever op haar zit te wachten. “Ik heb COPD, ben vaak ziek en heb ook nog eens een 'major' break-down achter de rug die wel tien jaar heeft geduurd. En dan die eisen die ze stellen, zo hoog gegrepen allemaal. Daarnaast moet je ook nog een hands-on persoonlijkheid hebben.

Inmiddels heeft ze toch haar plek gevonden. In 2018 kon ze als vrijwilliger aan de slag bij SCIP, Stichting Cliëntgestuurde Initiatieven en Projecten. Ze geeft er cursussen aan mensen die bijvoorbeeld Windows of Excel willen leren. Vier ochtenden per week staat ze al om acht uur paraat. Elza is ‘s ochtends op haar best. Ze zet koffie voor haar collega’s en geeft de vissen eten. Om tien uur komt de rest en ‘klept’ ze naar eigen zeggen ieders oren van het lijf, wetende dat thuis de muren wachten om tegenaan te praten.

placeholder

Structuur

SCIP – onderdeel van De Regenboog Groep –  is een verzameling van werkprojecten, variërend van een computercentrum tot uitgeverij. Mensen kunnen er als vrijwilliger aan de slag. Een meerderheid is of was cliënt van de ggz. Mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid, zo weten ze bij SCIP, vinden het vaak moeilijk om aansluiting te vinden bij de samenleving. Ze krijgen te maken met vooroordelen en onbegrip en dreigen snel te vereenzamen. SCIP helpt mensen op weg, als opstap naar een betaalde baan of om te ontdekken waar ze goed in zijn.

Julièn (42) ontdekte bij SCIP zijn talent voor fotografie. Behalve de mogelijkheid om fotoreportages te maken voor De Regenboog Groep, bood SCIP hem structuur. Hoe belangrijk dit voor hem was, bleek toen SCIP door de lockdown in maart een paar maanden dicht moest.

placeholder

Ik heb Asperger, een vorm van autisme. Als íets belangrijk is voor mensen met autisme, dan is het structuur.

Julièn

Niet weer een lockdown

Volgens Julièn was de periode van gedwongen thuiszitten een ‘hel’. Hij liep een paar keer door zijn buurt, schoot wat foto’s, maar was daar op een gegeven moment wel klaar mee. Hij miste vooral het contact met andere mensen en dreigde terug te vallen in zijn depressie. Dit gold ook voor Elza. Ze zette haar cursussen voort via Zoom, maar dat bleek toch heel wat anders. Ze kwam achttien kilo aan en dreigde net als Julièn te vereenzamen.

Beiden waren niet de enigen. Een half miljoen Nederlanders met een ggz-achtergrond, gaf tijdens de eerste lockdown aan meer last te hebben van angst, depressiviteit, paniek en slecht slapen, zo bleek dit voorjaar uit onderzoek onder het ggz-panel van MIND, de landelijke organisatie voor cliënten in de geestelijke gezondheidszorg. Een derde van de respondenten wist niet hoe zij de komende periode moest doorkomen. “Wil je dát in je stuk onderstrepen”, zegt Elza: “zonder SCIP zijn we nergens.”

Voldoening

“Thuis praat ik tegen mijn kat”, vult ze aan. Elza lacht, maar niet van harte. Ze is eenzaam. Na het overlijden van haar ouders, die ze jarenlang heeft verzorgd, en het vertrek van haar dochter (Almere, dus niet naast de deur) is ze in een gat gevallen. De praktijkbegeleider van de huisarts attendeerde haar op SCIP. Schot in de roos. “Ik mag hier zijn wie ik ben. Met al mijn plus- en minpunten. Ik heb ook echt het idee dat ik met mijn computercursussen een bijdrage lever aan de samenleving. Het geeft me in ieder geval veel voldoening als ik mensen blij de deur uit stuur.”

Dezelfde voldoening ervaart Julièn met zijn fotografie. Hij is inmiddels een eenmanszaak begonnen en hoopt van zijn fotografie te kunnen leven. Dat hij dakloos is geweest, is opgegroeid in een ‘niet-optimaal functionerende’ familie, jaren kampte met een burn-out en de rest van zijn leven moet zien te dealen met Asperger – het is hem allemaal niet aan te zien.

“Goed beschouwd werken hier alleen maar krachtpatsers”, constateert teamleider Dini Glas. “Onze mensen hebben een burn-out overleefd of zijn uit een depressie gekomen. Dat zou iedereen bovenaan zijn sollicitatiebrief moeten zetten, want het overwinnen van een depressie zegt misschien wel meer over je dan de opleiding die je hebt gevolgd.”

"Goed beschouwd werken hier alleen maar krachtpatsers!"

Dini Glas
placeholder

Sparren

Dini heeft zelf ook ervaring met depressies in haar leven. Daarom ook weet ze hoe belangrijk dagbesteding is. “Ik sta elke dag om 8 uur op om naar mijn werk te gaan, dat betekent dat ik ergens de vorige avond naar bed moet zijn gegaan. Die structuur is van wezenlijk belang. Regelmaat. Als ik die niet heb, glijd ik weg. Daarnaast vind ik het net als Julièn en Elza belangrijk om onder de mensen te zijn. Op de werkvloer kun je sparren met collega’s: ik voel dit, is dat normaal, wat denk jij? Valt dat weg, dan ga je malen en worden de muizenissen in je hoofd al snel ‘olifantismen’. Dat hebben we gezien toen alles noodgedwongen stopte. Bijna dagelijks had ik een van onze mensen aan de lijn, totaal vereenzaamd en bijna allemaal in paniek. Ze waren hun structuur kwijt.”



Tekst: Nicolline van der Spek │ Foto's : Merlijn Michon

Nieuws

Lees hier wat wij allemaal meemaken en wat ons in beweging brengt.