Bij De Regenboog Groep is Helen ten Hoeve aandachtsfunctionaris voor Huiselijk Geweld, kindermishandeling en meisjesbesnijdenis. Daarnaast coördineert ze het project Slachtoffers van mensenhandel en uitbuiting. Zware thema’s, maar voor Helen is haar werk een bewuste keuze.
"Als vrouw heb ik zelf ook het nodige meegemaakt. Ik heb dat ver genoeg achter me gelaten om nu de drive te voelen om andere vrouwen te steunen in hun proces. Ik herken de signalen omdat ik de dynamiek tussen partners begrijp. En ik zie ook dat de agressor vaak zelf ook een slachtoffer is."
Helen benadrukt dat ook mannen slachtoffer kunnen zijn van misbruik en mensenhandel. Toch zoekt het maatjesproject vooral vrouwelijke vrijwilligers. "We zoeken sterke vrouwen, liefst boven de 35, die tijd willen doorbrengen met een deelnemer. Vrouwen die vrouwen willen steunen."
Wat merk je aan iemand die slachtoffer is van mensenhandel?
"Eigenlijk niet veel, en dat is precies het probleem. Mensen gedragen zich vaak alsof er niets aan de hand is, zo normaal mogelijk. Terwijl sommigen op de meest gruwelijke manieren zijn misbruikt en verhandeld. Vorige week sprak ik een jongen wiens paspoort was afgepakt. Hij moest het terugverdienen door seks te hebben met mannen.
Slachtoffers proberen de herinneringen zo diep mogelijk weg te stoppen, omdat ze ondraaglijk zijn. Er is niet één standaardverhaal—de situaties waarin mensen terechtkomen, zijn heel verschillend."
Waar ontmoet jij deze mensen?
"Veel deelnemers verblijven in het Centrum tegen Mensenhandel (CTM). Daar wachten ze hun procedure af, in de hoop een verblijfsstatus te krijgen. Maar niet iedereen mag blijven. Sommigen worden onaangekondigd en onder politiebegeleiding uitgezet.
Bij binnenkomst in het CTM zie je mensen die ogenschijnlijk nergens last van hebben. Maar dat betekent niet dat er niets speelt. Het centrum biedt therapie, begeleiding en structuur, en dat moet zorgvuldig worden opgebouwd."
Wat als je als maatje iemand wil helpen?
"Als maatje vragen we je om je 'redder instinct' thuis te laten. Je bent er niet om iemands problemen op te lossen, maar om samen positieve ervaringen op te doen: een kop thee drinken, wandelen, rummikuppen. Over luchtige dingen praten. Dat kan moeilijk zijn, want je weet dat er veel speelt. Maar juist die lichtheid is wat we vragen."
Waarom zoeken jullie vooral vrouwelijke vrijwilligers?
"Omdat de meeste slachtoffers vrouwen zijn, en contact met mannen hen te veel kan confronteren met hun verleden."
Waarom bij voorkeur vrouwen boven de 35?
"Levenservaring helpt. Je hoeft geen coach te zijn, maar het kan gebeuren dat een deelnemer haar verhaal met je deelt. Daar moet je tegen kunnen. Je moet je grenzen kennen, verantwoordelijkheid nemen en een stabiele aanwezigheid bieden.
Maar ben je jonger en voel je je geroepen? Meld je dan vooral!"
Hoe kunnen vrouwen zich aanmelden?
"Via de website van De Regenboog: www.deregenboog.org."
Vrouwen - en meisjesbesnijdenis: "Tradities kunnen veranderen, en dat is goed"
Naast haar werk voor slachtoffers van mensenhandel is Helen ook aandachtsfunctionaris voor huiselijk geweld, kindermishandeling en meisjesbesnijdenis.
"Ik vind dat iedereen moet weten dat dit culturele verschijnsel níet nodig is. Er zijn andere rituelen die vrouwelijkheid kunnen bekrachtigen. Het zou mooi zijn als we met gemeenschappen hierover in gesprek kunnen gaan, zonder verwijten of dreiging met straffen."
Collega’s kunnen bij Helen terecht als ze vermoedens hebben van huiselijk geweld of kindermishandeling. "We werken met een meldcode—een document met stappen en hulpmogelijkheden. In sommige gevallen is melden verplicht, bijvoorbeeld bij een dreigende meisjesbesnijdenis of wanneer een kind zelf aangeeft mishandeld te worden."
"Als vrouwen hebben we een extra verantwoordelijkheid naar elkaar. We kunnen een front vormen, elkaar steunen en vasthouden. Tradities kunnen veranderen. Vroeger was palingtrekken op de kermis normaal, nu is het not done. Gelukkig spreken ook steeds meer mannen zich uit tegen meisjesbesnijdenis. Dat is belangrijk, want mannen zijn de 'spaceholders' voor vrouwen."
Denk je signalen op te vangen van een dreigende meisjesbesnijdenis?
Meer informatie en hulp is te vinden op: www.020veiligthuis.nl