Op pad met Amsterdam Underground-gids Michel: "Ik heb het overleefd, da's wel mooi meegenomen"

Amsterdam Underground biedt wandelingen door de stad zoals die door daklozen wordt ervaren. Tourgids Michel Zevenhoven (55) kent dat leven als geen ander. Ex-verslaafd, -crimineel en begenadigd verteller. Zijn verhaal is eerlijk, hard, pijnlijk en bij vlagen ongehoord grappig.

“Tja, hier werd ik verslaafd”, zegt Michel. We staan op een hoek van de Zeedijk, de plek waar in de jaren zeventig en tachtig vele honderden verslaafden samenkwamen in een waanzinnige non-stop dans rond heroïne en het daarvoor noodzakelijke geld. “Binnen een week was het gebeurd”, gaat hij verder. “En niet veel later had ik, omgerekend, zo'n twee-, driehonderd euro per dag nodig. Niet om me goed te voelen, maar om me niet ziek te voelen. Dus ...winkeldiefstal, het stelen van autoradio's, fietsen en brommers, inbreken, dingen doen voor andere criminelen ...pakjes afleveren, op wietplantages letten. En ondertussen zag ik de verslaafden voor m'n neus doodgaan. Soms werden ze door hoteleigenaren in een deken gerold en ergens op straat neergelegd. Dan hoefden ze hun zaak niet te sluiten voor onderzoek.” Het tourgroepje jeugdige buitenlandse toeristen staat om hem heen alsof ze ieder moment een stap terug kunnen doen. Michel ziet er, met een gezicht, schedel en hals vol tatoeages, niet meteen uit als de man die je vraagt op je kinderen te passen. Maar, en dat is een bijzondere gewaarwording; niet veel verder in zijn Amsterdam Underground Tour lachen ze om het hardst en staan ze bijna in de rij om een arm om zijn schouders te slaan.

Tourgids Michel van Amsterdam Underground

Chet Baker

De tour is een indrukwekkende blik op Michels leven, de Wallen en de heroïne-epidemie. Zijn visie op deze tijd en het huidige prostitutiebeleid inbegrepen. We lopen over de Zeedijk en daarna via de kleine zijstraatjes verder de Wallen op. Michel zegt prostituees, winkeliers en eigenaars van tattooshops gedag. “Hier is de beroemde jazzmuzikant Chet Baker uit het raam gevallen en gestorven. Die kwam hier niet voor niets natuurlijk, twee stappen van de Zeedijk vandaan. En hier zaten vroeger vele honderden, eh netjes gezegd, prostituees. Nu zijn er nog maar een paar. Kijk, leuke winkeltjes zitten er nu.” Michel wijst naar een zaak met hippe designspullen. “Daar zat vroeger een peepshow. Alles is natuurlijk veranderd.”

Zestig klanten per dag

We lopen een uiterst smal steegje in waar je langs elkaar moet schuiven om tegenliggers te laten passeren. “Hier zaten allemaal dames. En boefjes, waaronder ik dus, liepen er ook rond. Die stalen je portemonnee als je langs ze moest. En die meisjes, zestig klanten per dag, zeker.” Als de toeristen daarop ‘mijn god’ en ‘tjee’ en andere klanken van ontzetting laten horen, zegt Michel met een grijns: “Toplocatie dus, afhankelijk van hoe je ernaar kijkt.” Gelach volgt. Dit zijn de momenten die zijn tour zo bijzonder maken. Michel is een van de mensen die er middenin stond en bovendien volkomen eerlijk is over zijn eigen aandeel.

‘Baantjer’-politiebureau

Inmiddels staan we tegenover het voormalige bij tijd en wijle corrupte ‘Baantjer’-politiebureau in de Warmoesstraat. Als een van de toeristen de vraag stelt die al een tijdje in de lucht hangt. Hoe gaat hij zelf om met het verleden? Heeft hij geen spijt? “Daar moet ik heel eerlijk in zijn. Ik had een vader die nogal gewelddadig was, tot ik te sterk werd, hem aanpakte en uit huis ging. Ik kwam, vijftien, zestien jaar oud, op straat terecht, en in de criminaliteit. Zo is dat gegaan. Maar ik moet wel toegeven dat ik de boel zelf heb verkloot. Ik heb mijn moeder pijn gedaan. Ik heb mensen hun spullen afgepakt, wat gewoon echt schandalig is. Ik heb jaren in de gevangenis gezeten. Ik had nul empathie, en het spijt me ook. Dus ja, aan de ene kant een puinhoop. Aan de andere kant, ik ben afgekickt, heb beroepsopleidingen gevolgd en doe deze tour nu al meer dan tien jaar. Ik heb het overleefd, da’s wel mooi meegenomen. Ik leef.”