Aardig in de prak, best aardige kunst of een aardigheidje cadeau doen. Waarom doen we soms zo kleinerend over aardig? Willen we per se een groot gebaar of is het (valse) bescheidenheid? Terwijl we hoog opgeven over klein geluk en een duimpje op onze sociale media onze dag lijkt te kunnen maken, kampt aardig met een aardig imagoprobleem. Tijd om ons in aardigheid te verdiepen en te beginnen met een herwaardering.
Verhuftering
‘Aardig zijn’ is op zijn retour en dat is niet alleen ons opgevallen. Schelden met kanker op sociale media. Bespugen van ov-medewerkers. Negeren van kassières. Geen voorrang verlenen in het verkeer. Er zijn voorbeelden te over van onaardig gedrag. Het liep volgens de rijkoverheid zo de spuigaten uit dat ze een SIRE-campagne startte. De campagne wil dat we elkaar aanspreken op onaardig gedrag met één woord: ‘doeslief’.
Aardig zoek
Maar waarom verruwt de samenleving? Aardig zijn lijkt in de wereld van economie, handel en politiek niet zo belangrijk. Want wat koop je voor aardigheid? In de wereld van de sociale media zijn de omgangsvormen soms ronduit grof. Daarnaast staan veel mensen onder hoge druk in hun werk en daarbuiten. Ze verwachten zoveel van zichzelf, dat ze niet veel oog meer hebben voor anderen. Ten slotte spelen leiders die sociale normen stellen, een steeds kleinere rol in het samenleven. Ethische oproepen galmen in de 21ste eeuw in hoofdzaak door lege kerken. Kortom: aardig zijn is aardig zoekgeraakt onder een berg van veelledige oorzaken.
Dadel
Met het verdwijnen van aardig verliezen we ook echt iets. In de persoonlijke leefwereld vertegenwoordigt aardig een grote waarde. Daarvoor hoef je meestal niet ver te zoeken. Vermoedelijk kan iedereen wel een voorbeeld noemen. Ik stond in de bus nadat me net iets hevigs was overkomen. Dat was blijkbaar van mijn gezicht af te lezen. Een mij onbekende vrouw die me zag staan, bood me een dadel aan. Hoe inadequaat het gebaar misschien leek, ik had geen honger, maar verdriet, het emotioneerde me. Deze vreemde liet merken dat ze mijn emoties zag en maakte verbinding met me. Ze had de onmiskenbare bedoeling om mij tot steun te zijn. Ik kreeg iets, zonder dat zij er iets voor terug hoefde; het was een aardige daad.
Verbinding
Het is onterecht dat aardig zijn als oppervlakkig, afhankelijk of toegeeflijk wordt aangemerkt. Uiteraard is aardig zijn fijn voor de ander; de ontvanger. Maar je hebt er zelf ook baat bij. Een cadeautje kopen voor een ander geeft een geluksgevoel. Wetenschappers meten in zo’n geval een verhoogde hoeveelheid oxytocine bij de gever, oftewel: knuffelhormoon. Dit hormoon is belangrijk bij de verbinding tussen geliefden en de verbinding tussen ouder en kind. Het zorgt bijvoorbeeld voor het op gang komen van borstvoeding. Bovendien vermindert dit hormoon stressgevoelens en is het goed voor je humeur. Hiermee staat dus vast dat aardigheid sociale relaties verdiept en versterkt. Je krijgt niet alleen een goed gevoel door aardigheid te ontvangen, maar ook door aardigheid te geven, door aardig te zíjn dus.
Aardige Amsterdammers
De Regenboog Groep zoekt in december naar meer Aardige Amsterdammers. Mensen die iets voor een ander over hebben en zichzelf dat fijne gevoel gunnen dat ze in verbinding staan. Amsterdammers die iets doen voor een stadgenoot die het even niet alléén kan. Er zijn net zo veel manieren om iets aardigs te doen voor een ander als er bewoners zijn. Daarom blijven wij met een open blik kijken en goed luisteren naar iedereen in Amsterdam. Zó, dan vind je een hoop Aardige Amsterdammers. En als we er weer één vinden? Dan geven we die een aardigheidje. Dat geeft ons zo’n fijn gevoel.
Tekst: Joost Slis